Samogłoski krótkie i długie


O co chodzi z samogłoskami długimi i krótkimi, z sylabowaniem i jak to wszystko ma się do prawidłowej pisowni oraz wymowy?


Postanowiłam raz jeszcze napisać na ten temat. Mnie również na początku wydawało się to czarną magią, ale wierz mi – musisz od tego zacząć. Mało tego – musisz do tego ciągle wracać!


Proponuję otworzyć https://www.acapela-group.com/
i odsłuchiwać poniższe słówka! 

Weźmy za przykład:  
een vloeibaar boter’ – 'masło w płynie’

Przymiotnik 'vloeibaar’ jest w tym przykładzie błędnie zapisany
Wyjaśnijmy, dlaczego. 
vloeibaar jest to forma słownikowa – płynny/a

(een) vloeibare boter – masło w płynie 
przymiotnik się zmienia, ponieważ: 
  • znajduje się przed ‘de-rzeczownikiem 
  • ’de boter’, dodajemy zatem ‘-e’…

Ale,


(een) vloeibaar
gas
gaz płynny/skroplony 
w tym przypadku
forma przymiotnika się nie zmienia
bo ‘gas’ :
  • ma rodzajnik ‘het’ 
  • i dodatkowo  zapisany jest z rodzajnikiem nieokreślonym ’een’ 
  •  a zasada jest taka, że nie dodajemy wówczas na końcu literki ‘e’.
Mało tego, w przykładzie o maśle 
‘aa’
musi się zredukować do ‘a’ 
 to jest holenderska ORTOGRAFIA. 
Wyjaśnijmy …


W języku
niderlandzkim mamy  2 typy samogłosek – długie i krótkie:

1Samogłoska podwójna-długa  ‘aa’, ‘oo’, ‘uu’ , ‘ee’
    co to oznacza dla wymowy? wymawiamy – lekko „zaciągając”. A co to oznacza   
    dla pisowni? Czytaj dalej…

   Samogłoska
pojedyńcza-otwarta-długa  ‘a’, ‘o’, ‘u’, ‘i’,’y
 
   też zwykle wymawiamy lekko „zaciągając”.


   KOMBINACJE samogłosek… (np.oe, ou) to też samogłoski długie, zajmiemy się  
   nimi w osobnej lekcji.


  Kilka przykładów podwójnych i pojedynczych samogłosek długich:

–    vloeibaa
      een vloei-ba-re boter

–    groot (duży/a)
      een grote auto

–    maken (robić/tworzyć)
 ma-ken
 odmiana przez osoby: ik maak, jij maakt, zij/hij maakt itd.

–    leven (żyć)
 leven
 i znowu widzimy to samo w odmianie przez osoby:
 ik leef, jij leeft, zij/hij, leeft itd.



                    Zapamiętaj!

                   *samogłoski długie muszą pozostać długimi a krótkie
krótkimi
i widzimy, iż 

                    reguła ta jak najbardziej dotyczy powyższych przykładów 

                   *pojedyncza samogłoska znajdująca się na końcu sylaby
będzie zawsze 
                    długą (ma-ken), co stanowi jak widać istotną informację, jeśli chodzi o  
                    pisownię i wymowę (istnieje pewien wyjątek, ale do tego jeszcze dojdziemy)

                            *sylaba nie może kończyć się podwójną samogłoską, dlatego błędnym 
                    zapisem jest: ‘een groo-te auto’ czy  ‘een vloei-baa-re boter’ (źle)


                  
2. Samogłoska zamknięta-krótka  ‘a’ , ‘o’, ‘u’, i’, ‘y’
    wymawiamy jak sama nazwa wskazuje – krótko. Krótkie
samogłoski to
    pojedyncze samogłoski, po których następuje jedna lub więcej spółgłosek, 
    w obrębie jednej sylaby.
   
– zakken
(worki)
  zak-ken
  liczba pojedyncza – een zak

– een zon
(słońce)
  zon-nen
  liczba mnoga – zonnen

– ‘stoppen’ (m.in.zatrzymywać się, przestawać)
  stop-pen
  ik stop, jij stopt, hij/zij stopt itd.

– donker
(ciemno/y/a)
  don-ker


Zapamiętaj!
  • samogłoski
    długie muszą pozostać długimi a krótkie krótkimi
    i widzimy, iż reguła ta jak najbardziej dotyczy również i powyższych przykładów
  • wyraz (a
    nawet sylaba) nigdy nie kończy się dwoma identycznymi 
    spółgłoskaminależy je rozdzielić między sylaby (stoppen, donker, zonnen), zabieg ten powoduje, że samogłoska ‘o’ w tych przykładach zostaje  „zablokowana” i staje się/jest to samogłoska krótka-zamknięta.
  • jeżeli słowo
    kończy się spółgłoską to
    jest łatwo zauważyć, że pojedyncza samogłoska ’przed’ – jest krótką samogłoską (katten, donker).

Zatem, jeszcze raz – PORÓWNAJ!
jak brzmi
słówko z podwójnym ‘aa’ w słowie ‘vloeib
aar’ a jak brzmi  ‘a’
w słowie 
‘zakken’. Wyraźnie słychać
różnicę.

W przypadku ‘vloei-ba-re boter’ – samogłoska ‘a’ nie może być zatem
wymówiona ”krótko”, mimo że na taką wygląda.

Dzielenie na sylaby pomaga zrozumieć, kiedy mamy do czynienia z samogłoską krótką a kiedy z dłu. Pomaga zatem w pisowni, ale także w wymowie.
Tak na marginesie, kombinacja samogłosek ‘oei’ (vloeibaar) to jedna literka-samogłoska w języku
niderlandzkim, takiej kombinacji już nie rozdzielamy podczas sylabowania 
POCZYTAJ o kombinacjach samogłosek       https://www.dutchgrammar.com/pl/?n=SpellingAndPronunciation.12    



Zapraszam do poprzedniej lekcji, którą uzupełniłam o rozwiązanie zadania wraz z wyjaśnieniem na temat sylabowania i samogłosek! (na samym końcu lekcji)                  
                 

Darmowa Lekcja Holenderskiego

Sprawdź!

10 thoughts on “Samogłoski krótkie i długie

  1. Ja też miewam z tym problem, ale bardziej wychodzę z założenia, że tego trzeba się po prostu nauczyć. Warto robić szereg ćwiczeń, wówczas slowa się utrwalają i odmiana przychodzi łatwiej.

  2. a) Een rode aardbei.
    b) Het verse fruit.
    c) Een groot huis.
    d) Een leuk museum.
    e) Een ereserveerd plekje.
    f) Een gemotiveerde leerling.
    g) Je moet gemalen koffiebonen gebruiken

  3. bardzo dobrze, jedynie litera 'g' w 'gereserveerd' została połknieta:)Pewnie zauwazyłaś, że zdażyłam już wcześniej podać rozwiązanie (drobnym drukiem). Docelowo mam zamiar inaczej to zorganizować (linki do odpowiedzi itp.)

  4. zadanie powyżej jest związane z przymiotnikami, wrzuciłam je tak przy okazji przykładu o "płynnym maśle", natomiast zadanie-ćwiczenie związane strikte z samogłoskami znajdziecie na końcu lekcji nr 1 🙂

  5. Het verse fruit.
    Proszę o wyjaśnienie dlaczego jest to poprawny zapis skoro fruit jest z rodzajnikiem het, "a zasada jest taka, że nie dodajemy wówczas na końcu literki ‘e’.

  6. witaj, przepraszam, ze tak pozno odpisuje. Owszem, jest taka zasada, ale dotyczy ona tylko het-rzeczownikow z rodzajnikiem nieokreslonym 'een'

    een vers fruit
    een mooi huis

    ale

    het verse fruit
    het mooie huis

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *