Ortografia i wymowa po holendersku

Ortografia i wymowa po holendersku – jak się tego nauczyć.

Ortografia i wymowa po holendersku – jak się tego nauczyć. Najlepiej jest zacząć od samego początku, od alfabetu. Odsyłam na poniższą stronę i radzę dobrze zacząć od działu WYMOWA. 

Znajomość brzmienia każdej literki alfabetu z osobna, przydaje się! Podczas rozmów telefonicznych Holendrzy często proszą o przeliterowanie imienia oraz nazwiska. 

I np. Hermenegilda Kowalska – 'h’ van Hendrik, 'e’ van Eduard, 'r’ van Rudolf…itd.  🙂

Następnie trzeba zwrócić uwagę na holenderskie kombinacje samogłosek (ei, au, oe itd,), 
na literkę 'ij’ oraz 'g’…
Sporo tego… ale bez tego nie ruszysz! 

Jeżeli już przejdziesz przez to, możesz pozostać na dutchgrammar.com, ale możesz też wrócić do mnie i zacząć czytać mój poniższy wpis o samogłoskach i sylabach.  W kwestiach wymowy pomocna będzie stronka https://www.acapela-group.com/demos.php   wpisujesz słówko i odsłuchujesz.

Wydawać się to może dość skomplikowane, jakieś samogłoski – długie, krótkie, zastanowisz się pewnie – po co mi to! Przekonasz się, że jest to konieczne. Warto mieć solidne podstawy.    

Sylaba???    Samogłoska dzieli wyraz na sylaby
wyraz = sy-la-by

W języku niderlandzkim 1 sylaba posiada zwykle samogłoskę pojedynczą, podwójną bądź kombinację samogłosek ORAZ 1 lub więcej spółgłosek

het  al-fa-bet
de  hees-heid – chrypka

Samogłoski w języku niderlandzkim dzielimy na:

Podwójne-długie 

Podwójne-długie
aa	de baas	szef
uu	het vuur	ogień
oo	de Pool-se	Polka
ee	de zee-ziek

REGUŁA!!!
Sylaba nigdy nie kończy się podwójną samogłoską, 
np. w wyrazie 'Poolse’, dlatego literka 'l’ musiała dołączyć
do pierwszej sylaby. Zdarzają się wyjątki od tej reguły, 
np. podwójne 'e’ w wyrazie 'zee-ziek’ (choroba morska)   (pierwsze dwa wyrazy są jednosylabowe, więc już się nie dzielą
:-P)

Pojedyńcze otwarte-długie
znajdują się zawsze na końcu sylaby

a	ma-ken	robić/tworzyć
e	be-ter	lepiej
i	de  fi-na-le	finał
o	ko-men	przyjść/przybyć
u	bu-ren	sąsiedzi
y	de baby	dziecko

REGUŁA!!!
Generalnie, długie samogłoski  powinny pozostać długimi, bez względu na zmiany zachodzące w wyrazie, i tak:

Kiedy odmieniasz czasownik                a—>aa
np. wyraz 'maken’ (tworzyć, robić)
ma-ken, 'a’ to samogłoska otwarta długa, czyli wymawiamy „rozciągając” ją – 'maaaken’ i odmieniając przez osoby l.pojedynczej pamiętamy, że taka samogłoska musi pozostać dłuuuuuuga, więc zapisujemy ją podwójnie (j.n)

                 ik maak 
                 jij maakt                               
                 hij/zij maakt 

Kiedy zamieniasz rzeczownik z l.pojedyńczej na l.mnogą uu—>u np. wyraz 'de buur’ (sąsiad lub sąsiadka), 'uu’ to podwójna długa samogłoska     liczba mnoga – buren (sąsiedzi), 

W pierwszej sylabie musimy zatem zachować długość samogłoski, ale w tym przypadku zapisujemy jako otwartą pojedynczą długą i wymawiamy oczywiście ’buuuuren’, ale proszę, wpisz to lepiej jeszcze w program do odsłuchu, musisz to usłyszeć.                                                                

Pojedyńcze zamknięte-krótkie 

de wek-ker – budzik

gis-te-ren – wczoraj

don-ker – ciemno

gul-den – gulden

mys-tiek – tajemniczy,mistyczny

Pamiętajmy „zacharczeć” w wyrazie 'gisteren i 'gulden’ wymawiając literkę 'g’!

Powyższe pomarańczowe samogłoski wymawiamy zatem „krótko” , bez zaciągania 🙂
Zawsze tlumaczę sobie to w ten sposób – aha! w tym wyrazie wymawiam  samogłoskę z pierwszej sylaby krótko, ponieważ jest „zablokowana” z prawej strony dwiema spółgloskami… 🙂

REGUŁA!!!

Samogłoska w pierwszej sylabie jest krótka (jest zablokowana z prawej strony 2 spółgoskami).
 np. don-ker   Jedna spółgłoska pozostaje w pierwszej sylabie 
a druga spółgłoska –> „idzie”do drugiej sylaby. Wyjątek – zasada dwuznaku
„ch” 
np. wyraz 'lachen’ (śmiać się)
Podzielmy 'lachen’ na sylaby: la-chen Uwaga – literka „a” pozostaje 
krótką, mimo że znajduje się na końcu pierwszej sylaby!
I w odmianie przez osoby – MUSI pozostać krótką. Spółgłoski 'ch’ nie możemy rozdzielić zgodnie z powyższą regułą.

ik lach  (śmieję się)
jij lacht  (śmiejesz się)
itd…

Tak na marginesie, oto stronka, która odmienia czasowniki  https://www.mijnwoordenboek.nl/ww.php

Kolejny wyjątek od powyższej reguły:

Przedrostki:
be-, er-, ge-, her-, ont-, oraz ver-
zawsze tworzą oddzielną sylabę!

np: tak dzielimy 
ge-brui-ken (używać) 
w tym przypadku, znowu, literka 'e’ pozostaje krótką!
Złym zapisem jest – geb-rui-ken (źle!)

Kombinacje samogłosek 

w podziale na sylaby traktowane jako jedna
ie                                     genieten                  cieszyć się      ge-nie-ten 
eu                                    de deur                   drzwi

ui	buiten	na zewnątrz	bui-ten
oi	hoi!	cześć	*
ou	de vrouw	kobieta/żona	*
oe	de broer	brat	*
ei	de trein	pociąg	*
ij	de tijd	czas	*
ai	de mais	kukurydza	*
au	rauw	surowy	*
ooi	mooi	piękny	*
aai	aaien	głaskać	aai-en
oei	groeien	rosnąć	groei-en
eeu	leeuwen	lwy	leeu-wen
ieu	nieuw	nowy	*

Kombinacji samogłosek trzeba się nauczyć na pamięć.

ZADANKO!
Podziel na sylaby następujące wyrazy, możesz to zrobić w komentarzu.

rechter (sędzia)
besturen (prowadzić,kierować) + odmień go przez OSOBY!
afscheiden (rozwodzić się, wydzielać się) 
muren (ściany) + zapisz go też w liczbie pojedyńczej! Podaję odpowiedzi wraz z wyjaśnieniem.

Zwróć uwagę, iz każda sylaba posiada przynajmniej 1 samogłoskę!!!

re-chter   pierwsze 'e’ – samogłoska krótka zamknięta (!), bo za nią znajduje się dwuznak 'ch’ – dwie blokujące spółgłoski drugie 'e’ – również bo poprzedza ostatnią spółgoskę w tym wyrazie
a takie samogłoski są zawsze krótkie (ważna reguła, )  

be-stu-ren  pierwsze 'e’ – samogłoska krótka-zamknięta (!) – bo za nią stoja dwie spółgłoski; mało tego – 'be’ to przedrostek, który stanowi zawsze 1 osobną sylabę, nie możemy dokleić do niego literki 's’ 'u’ – samogłoska pojedyncza otwarta długa, bo stoi na końcu sylaby i nie blokują jej więcej jak jedna spółgłoska z prawej strony (odmiana: ik bestuur, jij bestuurt, hij/zij bestuurt, wij besturen, jullie besturen, zij besturen) ostatnie 'e’ – samogłoska krótka zamknięta, bo poprzedza ostatnia spółgoskę w tym wyrazie

af-schei-den

’a’ – krótka zamknięta, bo stoi przed spółgłoskami
’ei’ – to dwuznak, którego nie rozdzielamy, poczytaj o nich na dutchgrammar, linki podałam wyżej.
’e’ – samogłoska krótka zamknięta, bo poprzedza ostatnia spółgoskę w tym wyrazie

mu-ren
een wit muur 'u’ – samogłoska pojedyncza otwarta długa, bo stoi na końcu sylaby i nie blokują jej więcej jak jedna spółgłoska z prawej strony
’e’ – samogłoska krótka zamknięta, bo poprzedza ostatnia spółgoskę w tym wyrazie.

Jeśli spodobał Ci się ten post to polub nas na facebooku