Czasowniki rozdzielnie złożone

 

 

Czasownik rozdzielnie złożony – jak sama nazwa wskazuję rozdziela się,
ale czy zawsze? Weźmy za przykład ’nemen’ – wziac/brać

 

Do tego naszego 'nemen’ doklejamy zatem PRZEDROSTEK, 
np. 'mee’ (’mee’ pochodzi w ogóle od przyimka 'met’ –>z )

’meenemen’ oznacza –> zabrać lub wziąc ze sobą. 
I teraz na czym polega „rozdzielność” tego czasownika?

Przykłady, kiedy się rozdziela:
1) Zdanie pojedyncze (hoofdzin – czasownik na 2 miejscu w zdaniu):
Ik neem mijn tas mee
Wezmę moja torbę ze sobą.

–>Albo pytanie przez inwersje (czasownik na 1 miejscu):

Neem je tas mee?
Bierzesz swoją torbę ze sobą?

–>Lub pytanie przez ’pytajnik’ (czasownik na 2 miejscu):
Wanneer neem je je tas mee?
Kiedy zabierzesz swoją torbę ze sobą?

ZWRÓĆ uwagę, że przedrostek 'mee’ 
odkleja się i idzie na koniec.

2) 
–>zdanie pojedyncze w czasie przeszłym złożonym 
Zwróć uwagę na to, że np. 'Ik neem’ w czasie przeszłym złoż.
zapisujemy 'Ik heb genomen’ – 'Wzięłam, Zabrałam’, zatem:
Ik heb mijn tas meegenomen. 
Zabrałam moją torbe ze sobą.

I tutaj ’ge’ jakby rozdziela to nasze 'mee’ oraz 'nemen’.

3) 
–>zdanie z ’te-czasownikami’ 
beginnen / beloven / vergeten / proberen /niet hoeven 
np.: konstrukcja – 'niet hoeven…iets..te...doen’ :-]
-’nie musieć…czegoś…zrobić’
Ik hoef mijn tas niet mee te nemen.
Nie muszę zabierać swojej torby ze sobą.

–>pytanie przez inwersje
Hoef je je tas niet mee te nemen? 
Czy nie musisz swojej torby wziąć ze sobą?

Inny przykład: ’vergeten’ – 'zapominać’

konstrukcja: 'vergeten…iets…te…doen 
– 'zapomnieć…coś…zrobić’. 
Tak na prawdę jest to zakamuflowana konstrukcja ’om..iets..te…doen’
– 'aby coś zrobić’, z tym że nasze 'om’ zostaje pomijane! 🙂

Ik vergeet altijd mijn tas <om> mee te nemen.
Zawsze zapominam zabrać ze sobą moją torbę.

Vergeet je je tas niet mee te nemen?
Czy nie zapomnisz zabrać swojej torby ze sobą?

Słówko 'te’ rozdziela zatem nasz czasownik 'meenemen’!

Przykłady, kiedy się nie-rozdziela:
1) 
–>zdanie z czasownikiem modalnym
np. 'moeten’ – musieć


Ik moet mijn tas meenemen. 
Muszę moją torbę wziąć ze sobą.

–>pytanie
Moet ik mijn tas meenemen?
Czy muszę moją torbę zabrać ze sobą?


Cały-nierozdzielony czasownik „idzie” na koniec 
zgodnie z zasadą dotyczącą zdań z czasownikiem modalnym.


2)
–>zdanie złożone, czas teraźniejszy (bijzin–>czasownik na końcu)
Ik zeg dat ik mijn tas meeneem. 
Mowię, że wezmę moją torbę ze sobą.

Hij zegt dat hij deze tas meeneemt.
On mówi, że weźmię tę torbę ze sobą.

3)
–> zdanie (bijzin) w czasie przeszłym prostym
Toen hij mijn kindje meenam, voelde ik me verschrikkelijk.
Kiedy zabierał moje dziecko, czułem się okropnie.

Zwróć uwagę na odmianę 'nemen’!

 

Mam nadzieję, że nie pominęłam niczego.
Jeszcze inny przykład: czasownik wyjściowy ’pakken’ – chwycić/pakować.
Dodajemy przedrostek 'in’ –> inpakken (zapakować)

Rozdziela się:

–>zdanie pojedyncze (hoofdzin)
Ik pak dit cadeautje in.
Zapakuję/Pakuję ten prezent.

–>zdanie w czasie przeszłym złożonym
Ik heb dit cadeautje gisteren ingepakt.
Zapakowałam ten prezent wczoraj.

–> zdanie z te-czasownikem
Ik probeer dit cadeau in te pakken.
Próbuje zapakować ten prezent.

Nie-rozdziela się:
–> zdanie z czasownikiem modalnym
Wie wil dit cadeau inpakken?
Kto chcę zapakować ten prezent?

–> bijzin czas teraźniejszy
Hij doet de afwas terwijl ik het cadeau inpakt.
On zmywa, a w tym czasie ja zapakowuję/pakuje prezent.

–> bijzin w czasie przeszłym prostym
uwaga: dodatkowy czasownik 'schoonmaken’ – sprzatać
Hij maakte de kamer schoon, terwijl ik het cadeau inpakte.
On sprzątał pokój ,a w tym czasie zapakowywałam/pakowałam prezent.

LET OP!
–> zdanie z czasownikiem modalnym + konstrukcja 'om te’
Je moet mooi papier nemen om een cadeautje in te pakken.
Musisz wziąc ładny papier, aby zapakować prezent.

Oprócz tego prezenty można też…

’uitpakken’ – rozpakować
’aanpakken’ – odebrać/przyjąć :-]
’vastpakken’ – chwycić i <dobrze>trzymać
’afpakken’ – zabrać komuś
’oppakken’ – chwycić i podnieść

Cadeautjes inpakken  / uitpakken /aanpakken/ vastpakken/ afpakken/ oppakken.
Chcesz wiedzieć więcej ? Sprawdz TUTAJ inne moje posty o czasownikach: 

Jeśli podobał Ci się post to polub nas na facebooku